RADŁOWO GM. STRZAŁKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Jedna z najstarszych miejscowości w gminie Strzałkowo, położona nieco na uboczu,10 km od Słupcy.

Dwór

Dwór w formie willi w stylu modernistycznym z 1906 roku. Prawdopodobnie fundatorami dworu była niemiecka rodzina Apitz.

Zobacz artykuł:

Dzieje wsi:

Nazwa wsi przez wieki:

Radlin, Radłówko, Radłowice.

Znaleziska archeologiczne:

Prawdopodobnie ok. 1906 roku w miejscowości znaleziono dwie pochodzące z epoki kamienia, wykonane z kamienia zwanego diorytem siekierki. I tak:

• Stanowisko 1. Pole pod lasem na Północ od wsi. Inwentarz: toporek z diorytu z owalnym obuchem, długość 9 cm. Dar Deves’a ze Strzałkowa.

• Stanowisko 2. Pole nad drogą na Południe od wsi. Inwentarz: siekierka płaska z diorytu z asymetrycznym ostrzem, długość 9,5 cm. Dar wyżej wymienionego.

• Opis i zdjęcia z publikacji: Września, jej ziemia i mieszkańcy; przyczynki do dziejów historyczno-kulturalnych Ziemi Wrzesińskiej. Cz.I; W 675-rocznicę dziejów miasta

1256 roku

Pierwsza wzmianka o wsi.

Księciem gnieźnieńsko-kaliskim był w tym czasie Bolesław Pobożny.

1294 roku.

Radłowo należy do zakonu kawalerów św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX 1888 rok.

1399 roku.

Radłowo nabywa niejaki Pasko, który następnie odsprzedaje wieś klasztorowi w Lądzie.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX 1888 rok.

XVI wiek.

Miejscowość w tym czasie położona jest w województwie kaliskim, powiecie pyzdrskim, w parafii Ostrowo Kościelne. Jest własnością kościelną (klasztor w Lądzie).

1578 roku

Wieś od klasztoru w Lądzie dzierżawi Marcin Łukowski. Z wykazów podatkowych dowiadujemy się, że w Radłowie są dwa łany ziemi kmiecej i jeden łan sołtysi już razem połączone, mieszka tam też jeden zagrodnik oraz rzemieślnik.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

Radłowo na mapie z 1803 roku.

Radłowo na mapie z 1830 roku.

1846 roku.

Radłowo ma 8 domów i 59 mieszkańców należy do Schmulza.

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.

1865 roku.

W Radłowie 18 Kwietnia 1865 roku umiera 31-letni właściciel Radłowa Mieczysław Skórzewski, zostaje on pochowany w grobowcu rodzinnym w Nekli. Z tegoż roku mamy wzmiankę o kupnie wsi przez jakiegoś Niemca.

• Teki Dworzaczka

1879 roku.

Teodor Lutomski właścicielem wsi. (brak informacji od którego roku)

• Teki Dworzaczka

1882 roku.

Radłowo nabył za 115 000 marek Von de Osten.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX 1888 rok.

1888 roku.

Radłowo ma 8 domów i 106 mieszkańców w tym 99 katolików i 7 protestantów. Majątek Radłowo ma 275,96 ha obszaru, jego właścicielem jest F. Kross.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX 1888 rok.

1913 roku

13 Listopada 1913 roku. Majątek Radłowo 1100 mórg rozległy kupiła od Niemca Apitza panna Mikulska z Chwałkowic.

• Teki Dworzaczka

Ok. 1922 roku

Panna Mikulska lub jej rodzina sprzedaje majątek Radłowo Feliksowi Wincentemu Alkiewiczowi h. Ostoja, urodzonemu w 1860 roku w Kąpieli a zmarłemu w 1932 roku w Radłowie. Żonatemu z Ireną Marią Eulenfeld urodzoną w 1873 roku w Choryniu (Pow. Kościan).Po śmierci męża i sprzedaży Radłowa zamieszkałą w Białężycach skąd w 1940 roku została wysiedlona do Generalnej Guberni. Małżeństwo to doczekało się 6 dzieci:

1. Melania (1896-1997; żona Franciszka Opielińskiego z Białężyc)
2. Zygmunt (ur. 1900 rok. W 1936 roku wziął ślub, z wtedy 22-letnią Elżbietą Warzbińską)
3. Aleksandra (ur. 1902 roku. Zmarłą w Warszawie w 1943 roku jako wdowa po mjr. Henryku Zajdowskim)
4. Leszek (ur. 1906 rok)
5. Wanda (ur. 1909 roku, mąż Zdzisław Urbański)
6. Felicja 9ur. 1911 roku, mąż N. Wiśniewski)

Na podst.  A. Niewiadomski i (+) K. Lackschewitz: nieopublikowany manuskrypt „Wartheland„

Radłowo i okolice na mapie z 1935 roku.

1936 roku

Majątek kupuje dr Zygmunt Szmeja, urodzony w 1888 roku w Brodnicy, zmarły w Poznaniu w 1953 roku, żonatemu z Jadwigą zd. Mannel urodzoną w 1892 roku w Saksonii, zmarłą w 1969 roku w Poznaniu.Ich dzieci to:

1. Leszek ur. w 1917 roku w Saksonii.
2. Urszula ur. w 1921 roku w Luboniu.
3. Jerzy ur. w 1922 roku w Luboniu. Zm. w 1985 roku w Poznaniu. Był żonaty z Krystyną Wiśniewską (redaktorką i tłumaczką).
4. Zygmunt ur. w 1929 roku w Rudnikach pod Częstochową. Żonaty z Anną Miszczorek.

Na podst.  A. Niewiadomski i (+) K. Lackschewitz: nieopublikowany manuskrypt „Wartheland„

1939 rok — Styczeń 1945 roku.

Majątek Radłowo (275,95 ha) otrzymał przesiedleniec, Niemiec z Łotwy Paul Kröger, ur. w 1879 roku w Kurlandii, zmarły w 1947 roku w Turyngii. Początkowo był zarządcą majątku a od. 1.07.1941 roku powiernikiem tegoż majątku z ramienia III Rzeszy. Był żonaty z Anną zd. Pander, urodzoną w 1900 roku pod Rygą a zmarłą w 1980 roku. Jego młodszy brat (nadleśniczy) Heinrich Christian Kröger urodzony w 1886 roku w Rydze został w czerwcu 1946 roku rozstrzelany w Saksonii przez Rosjan.

Na podst.  A. Niewiadomski i (+) K. Lackschewitz: nieopublikowany manuskrypt „Wartheland„

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Słupcy do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.