Kółko Rolnicze w Niechanowie.
Fot. Niechanowo
Artykuł z Gazety Gnieźnieńskiej ,,Lech,, opisujący uroczystość 60-lecia Kółka Rolniczego w Niechanowie w roku 1933.
W niedzielę dnia 11 czerwca wioska Niechanowo obchodziła nader rzadką uroczystość 60-lecia miejscowego Kółka Rolniczego.
Na samym wstępie poczuwamy się do obowiązku sprostowania figla, którego nam spłatał, złośliwy w niektórych przypadkach chochlik drukarski. Mianowicie, w zapowiedzi obchodu podano, że po nabożeństwie odbędzie się wymarsz do ,,grobu” p. Jana Wawrzyniaka, co spowodowało liczne domysły na temat, kim jest ten Wawrzyniak, nad którego grobem odbędzie się ta uroczystość. Tymczasem zamiast ,,do grobu” miało brzmieć ,,do ogrodu” p. Wawrzyniaka, co odejmuje tej sprawie nimb tajemniczości. Powracając do samej uroczystości stwierdzamy, że w myśl programu nastąpiła rano o godz. 9.30 zbiórka organizacji, delegacji i gości przy dworcu kolejki powiatowej, skąd o godz. 9.45 wyruszył barwny pochód przez całą wioskę do kościoła na nabożeństwo. Na czele pochodu kroczyła dziarska orkiestra S.M.P z Niechanowa, następnie goście i przedstawiciele władz, dalej Straż pożarna z Niechanowa, Towarzystwo Robotników Katolickich z Niechanowa, Młode Polki (to też towarzystwo) z Niechanowa i Kędzierzyna, S.M.P. męskie z Niechanowa, Tow. Rob. z Kędzierzyna, Kółko Włościanek z Kędzierzyna, Koła Śpiewackie z Kędzierzyna i Niechanowa, Kółka Rolnicze względnie delegacje Kółek ze sztandarami ze: Skarboszewa, Witkowa, Gniezna, Dębnicy, Dziekanowic, Gorzykowa, Kędzierzyna, Kłecka, Kosewa, Łubowa, Łagiewnik Kościelnych, Mielżyna, Modliszewka, Ostrowitego Prymasowskiego, Pawłowa, Powidza, Sławna, Żydowa, Ruchocinka, Jarząbkowa i Niechanowa. Całością pochodu kierował sekretarz powiatowego Oddziału W.T.K.R. p. Kazimierz Perlik. Uroczystą sumę celebrował ks. prob. Szlachta, który również wygłosił od stopni ołtarza okolicznościowe kazanie, podkreślając z uznaniem fakt, że Kółko rozpoczęło swą uroczystość od wysłuchania nabożeństwa, aby w ten sposób złożyć Bogu dziękczynienie i prosić o dalsze łaski. Po nabożeństwie uformował się znowu barwny pochód, który długą, około 3 km. polną drogą skierował się do ogrodu p. Wawrzyniaka na uroczyste zebranie. Zainaugurowało je miejscowe Koło Śpiewackie, odśpiewaniem hymnu ,,Jeszcze Polska nie zginęła” po czym p. prezes Wawrzyniak zagaił zebranie staro-polskim ,, Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” poświęcając kilka słów wspomnienia zmarłym członkom, których pamięć uczczono przez powstanie z miejsc. Po odczytaniu porządku obrad wita p. Wawrzyniak prezesa Oddziału pow. W.T.K.R. p. hr. Żółtowskiego, przedstawiciela Dyrekcji i Rady Głównej W.T.K.R. p. red. Jaksę-Bykowskiego, p. inż. Żmijewskiego ze szkoły Roln. we Wrześni, przedstawicieli Rolnika gnieźnieńskiego p. dyr. Henkla i członka zarządu p. Skupina, gości i reprezentantów bratnich i pokrewnych organizacji oraz przedstawiciela naszego pisma, po czym zdaje przewodnictwo zebrania w ręce p. hrabiego Żółtowskiego. Do prezydium zebrania weszli jeszcze jako sekretarz p. Ślusarski, a jako ławnicy pp. dyr. Henkel, red. Jaksa-Bykowski i inni. Z kolei zdał p. prezes Wawrzyniak obszerne sprawozdanie z 60-letniej działalności Kółka, z którego ciekawsze wyjątki poniżej przytaczamy.
Kółko Rolnicze zostało założone dn. 11 czerwca 1873 roku z inicjatywy p. hrabiego Stanisława Żółtowskiego, ojca obecnego właściciela majętności Niechanowo. Pierwszym prezesem Kółka był ś.p. Jan Nepomucen Skoraczewski z Małachowa, który pełnił urząd przez 11 lat. Początkowo liczyło kółko 35 członków, i to nie tylko z samej parafii, ale i z okolicznych wiosek. Zebrania odbywały się co miesiąc a pouczające referaty wygłaszali p.p. hr. Stanisław Żółtowski i hr. Leon Żółtowski. Obecny prezes powiatowy już od zarania istnienia Kółka niezwykle się nim interesował, opiekując się szczególnie ówczesną młodzieżą, to też owocnej działalności p. Hrabiego tak seniora jak i juniora poświęcono w sprawozdaniu osobny ustęp. Wojna światowa (mowa o pierwszej wojnie) przerwała ożywioną działalność Kółka, którą wznowiono dopiero w roku 1920, wybierając nowy zarząd z obecnym prezesem p. Janem Wawrzyniakiem na czele. Wówczas liczyło Kółko 30 członków, dziś liczba ta wzrosła do 72 członków rzeczywistych. W roku 1922 (chyba błąd w dacie) Kółko obchodziło uroczystość 50-lecia swego istnienia, fundując sobie wówczas sztandar za cenę 5 000 000 marek. Przy kółku istnieją obecnie dwa zespoły przysposobienia rolniczego, liczące 15 członków. Po sprawozdaniu wręcza p. Hrabia najstarszym członkom p.p. Marcinowi Pietraszewskiemu, M. Wieczorkowi, Franc. Kozaneckiemu, Fr. Patrykowi dyplomy uznania a p. prezes Wawrzyniak imieniem członków Kółka wręcza dyplom uznania p. Hrabiemu. Dziękując za dyplom p. hr. Żółtowski poświęca kilkuminutowe przemówienie wspomnieniom osobistym z działalności Kółka, z którym się zżył od najwcześniejszej młodości. Kółko Rol. Wywodzi p. Hrabia-zostało założone w czasach panującego kryzysu, może nie mniejszego jak na ówczesne czasy ograniczonej wiedzy rolniczej, od dzisiejszego. Zostało ono stworzone po to, aby się bronić przez oświatę i rozmnażanie wiedzy przed skutkami kryzysu. I dzisiaj przed kółkami stoją te same, nie mniej doniosłe zadania nie należy więc dopuścić do prób rozbijania czy dezorganizacji zrzeszonego rolnictwa, ale wszelkimi siłami dążyć do scementowania i zespolenia rolnictwa w jednej potężnej organizacji zawodowej, jaką jest bez wątpienia W.T.K.R. Za piękne przemówienie podziękowano p. Hrabiemu hucznym aplauzem, po czym Koło śpiewackie wykonało na głosy pieśń ,, Kochajmy się, bracia mili”. W dalszym ciągu składano życzenia Kółku — jubilatowi, które zainaugurował przybyły w międzyczasie p. starosta Suski. Dalej przemawiali: p.red. Jaksa-Bykowski im. Rady Gł. i Dyrekcji W.T.K.R., p.dyr. Henkel imieniem Rolnika, p. Skupin im. Kółka Rolniczego z Gniezna, p. Stanek im. K.R. z Witkowa, wszyscy przedstawiciele wymienionych na wstępie organizacji oraz na zakończenie duszpasterz parafii ks. prob. Szlachta. Dalej odczytał p. Hrabia cały stos nadesłanych życzeń, po czym Koło śpiewacze odśpiewało ,, Ojczyzno ma” Na wniosek p. Hrabiego uchwalono wysłać odresy hołdownicze do p. Prezydenta Rzeczypospolitej, J.E.Ks. Prymasa Hlonda i prezesa W.T.K.R. Leuktellera. Pieśnią ,, Tam, gdzie się Wisła kończy” oraz wspólnym odśpiewaniem ,,Roty” zebranie zakończono.
O godz. 13 odbyło się przy pięknie zastawionych stołach wspólny obiad dla gości i delegatów, a po południu zabawa taneczna, która trwała w miłym i harmonijnym nastroju do godz. 5 rano. Zaznaczyć należy, że przez cały dzień pracowała niezmordowanie młoda orkiestra niechanowskiego Stow. Mł. Polskiej, a podczas obiadu umilał biesiadnikom czas wesołymi piosenkami chór męski Koła śpiewaczego z Kędzieżyna pod batutą p. Lawrenca.
Lech.Gazeta Gnieźnieńska: codzienne pismo polityczne dla wszystkich stanów. Dodatki: tygodniowy “Lechita” i powieściowy oraz dwutygodnik “Leszek” 1933.06.15 R.34 Nr136
