NOWA WIEŚ NIECHANOWSKA GM. NIECHANOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW

Wieś na północ od Niechanowa położona około 12 km od Gniezna odległa. W 2021 roku liczyła 80 stałych mieszkańców, oznacza to że w latach 1998-2021 liczba mieszkańców zmalała o 3,6%.

Historia wsi.

1511 roku.

Pierwsza wzmianka o wsi w źródłach pisanych.

Było to w czasach panowania Króla Zygmunta I Starego.

• pierwsza wzmianka o wsi na podstawie: Konstanty Jan Hladyłowicz ” Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku” wyd. 1932 r.

XVI wiek.

Miejscowość w tym czasie położona jest w województwie kaliskim, powiecie gnieźnieńskim, parafii Niechanowo. Jest własnością szlachecką.

1564 roku.

Wieś liczy 6 łanów ziemi kmiecej oraz znajduje się w niej karczma.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i innych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1588 roku

We wsi są już tylko 3 łany ziemi kmiecej. Być może pozostałe łany wykazane w 1564 roku włączono do folwarku lub utworzono z nich folwark. Brak wzmianki o karczmie, wzmiankowanej jeszcze w roku 1577. Miejscowość w posiadaniu Krzysztofa Iwińskiego.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

1711 rok.

Zaraza pustoszy wieś. Podobno Nowa Wieś została całkowicie pozbawiona mieszkańców. Taką wzmiankę znajdujemy na stronach internetowych z historią gminy Niechanowo. Moim zdaniem nie wszyscy musieli umrzeć część być może uciekła przed zarazą, może też któryś z uciekinierów powrócił.

Ok. 1740 roku.

Właściciel dóbr niechanowskich Jan Działyński sprowadza kolonistów z Niemiec w celu zasiedlenia opustoszałych wsi między innymi do Nowej Wsi. Zachowało się kilka nazwisk kolonistów którzy trafili do Nowej Wsi, są to rodziny: Blech, Szejn, Bitzner, Szpejder, Beyn i Beczka.

• według strony internetowej z historią gminy Niechanowo.

Nowa Wieś pod koniec XVIII wieku.

Ok. 1846 roku

Wieś liczy 14 domów i 124 mieszkańców. Jest własnością Teresy Potulickiej.

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.

Ok. 1860 roku

Powstaje w miejscowości cmentarz ewangelicki.

1886 roku.

Wieś liczy 14 domów i 160 mieszkańców. Z tej liczby 80 osób to ewangelicy reszta mieszkańców jest wyznania katolickiego, 31 mieszkańców wsi to analfabeci.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII 1886 rok.

Nowa Wieś zwana wtedy Neudorf na mapie z 1911 roku.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.