TRZUSKOŁOŃ GM. NIECHANOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Wieś w przeszłości nad olbrzymim lasem zwanym Trzuskołomiem położona od którego swą nazwę wzięła. Dziś jeszcze resztki dawnej tej kniei do granic wsi sięgają. Do powiatowego Gniezna 15 km z tej wsi mamy. Mieszkało tam w 2021 roku 315 osób. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców wsi wzrosła o 4%.

Zobacz artykuł:

Historia wsi:

1402 roku

Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o wsi Trzuskołoń.

Było to w czasach króla Władysława Jagiełły.

• Na podstawie wzmianki w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich tom. XII o przywilejach Króla Władysława Jagiełły.

1447 roku

Rozgraniczenie Trzuskołonia od Wierzchowisk i młyna Czartowca (Na terenie dzisiejszej Lubochni).

XVI wiek.

Miejscowość w tym czasie położona jest w województwie kaliskim, powiecie gnieźnieńskim, parafii Kędzierzyn. Jest własnością duchowną, należy do klasztoru w Trzemesznie.

1565 roku

Wieś zwana w tym czasie Trzuskołom, liczy 14 łanów ziemi kmiecej i 2 łany ziemi sołtysiej. Jest tam też karczma. Miejscowość w posiadaniu klasztoru w Trzemesznie.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

• (Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1588 roku

Wykazy podatkowe podają że wieś liczy już tylko 5,5 łana ziemi kmiecej i 1 łan ziemi sołtysiej, co moim zdaniem może wskazywać na powstanie w miejscowości folwarku do którego włączono łany ziemi wykazane we wcześniejszym wykazie podatkowym, brak też wzmianki o istniejącej wcześniej karczmie, pojawia się za to 4 zagrodników bez ziemi których nie było tam w 1565 roku.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

Trzuskołoń na mapie z 1803 rok

1846 roku

Wieś liczy 17 domów i 151 mieszkańców. Jest własnością rządową.

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.

Rok szkolny 1866/67

Informacje o ówczesnej szkole:

Szkoła w Trzuskołoniu należy do Dekanatu Gnieźnieńskiego św. Trójcy, inspektorem szkolnym na ten dekanat jest Ks. Dziekan Śmiełowski we Wrześni. Inspektorem szkolnym na miejscu i patronat nad szkołą sprawuje miejscowy Dozór szkolny. Nauczycielem w tejże szkole jest Siudzik Leon, który pierwszą posadę nauczycielską objął w 1857 roku. Przysługuje mu pensja rządowa w wysokości 164 talarów rocznie. Na rok szkolny 1866/67 powinno uczęszczać do szkoły 80 dzieci.

• Obraz Katolickich Szkół Elementarnych objętych archidiecezjami Gnieźnieńską i Poznańską. Wyd przez Ludwika Rzepeckiego. Poznań 1867.

Trzuskołoń na mapie z 1891 roku

1892 rok.

Trzuskołoń ma 55 domów i 387 mieszkańców katolików. Wieś liczy 445 ha ziemi.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XII 1892 rok.

Kapliczka w Trzuskołoniu.

1930 roku

Wieś liczy 479 mieszkańców. Działa w niej sklep: Różne towary p. Zawodnego, wiatrak należący do p. Gregera i szewc p. Lange S.

• Na podst. Księga adresowa Polski 1930 rok.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.