MAŁACHOWO ZŁYCH MIEJSC GM. WITKOWO
- fot. Małachowo Złych Miejsc. Posąg Izydy z Horusem.
Wieś położona ok. 3 km od Witkowa przy drodze nr 260 Gniezno-Wólka, do Gniezna 15 km. W 2021 roku wieś liczyła 325 mieszkańców. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców miejscowości wzrosła o 19,9%. Na północny wschód od centrum wsi, dość duże grodzisko pierścieniowate z okresu piastowskiego. Do ciekawego znaleziska na polach wsi doszło w 1859 roku, kiedy to podczas prac polowych, znaleziono posążek z brązu przedstawiający egipską boginię Izydę z synem Horusem. Eksponat przekazano do muzeum w Poznaniu gdzie zaginął podczas II wojny światowej.
Zobacz artykuł:
GRODZISKO W MAŁACHOWIE ZŁYCH MIEJSC
Zobacz artykuł:
Małachowo Złych Miejsc Gm. Witkowo. Z życia dawnych mieszkańców wsi.
Dzieje wsi:
1397 roku.
Pierwsza wzmianka o wsi Małachowo.
W dokumencie wzmiankowany jest Piotr z Małachowa. Najwidoczniej nie było jeszcze podziału na występujące w późniejszym okresie cztery Małachowa.
1564 roku.
Nazwane Małachowem Złych Mięsic. Ma pięciu właścicieli, czterech posiada po jednym łanie kmiecym, zaś piąty nazwany Rykalina lub Rykała ma pół łana kmiecego oraz jednego zagrodnika.
1579 roku.
Małachowo Złych Mięsic we władaniu czterech właścicieli:
- Małachowski ma 1 łan ziemi określony jako łac. aratura sua, jednego zagrodnika i jednego komornika.
- Wojciech Strzałkowski ma pół łana kmiecego.
- Przyjemski jest w posiadaniu 1,25 łana kmiecego.
- Moszczeński ma 1,5 łana ziemi określonej łac. aratura sua i jednego zagrodnika.
1638 roku.
W dokumencie pojawia się Zgniłe Małachowo, najprawdopodobniej w tym czasie tak nazywani Małachowo Złych Miejsc.
1837 roku.
Właścicielem wsi jest Wołłowicz. Jest tam 11 domów zamieszkałych przez 103 osoby.
- J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.
Małachowo Złych Miejsc i okolice ok. 1839 roku.
XIX wiek.
Epidemia cholery w miejscowości.
Położony za wsią, w kierunku Arcugowa cmentarz choleryczny.
1865 roku
Majątek (Folwark) przechodzi na własność hr. Franciszka Żółtowskiego.
1885 roku.
Ma 1468 mórg rozległości. Jest tam 7 domów, w których mieszka 168 osób, wszyscy katolicy, analfabetów jest w miejscowości 64. Właścicielem wsi jest Franciszek Żółtowski.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI. 1885 rok.
1890 roku.
Hrabia Franciszek Żółtowski przepisuje majątek w Małachowie na swojego syna Władysława.
Małachowo Złych Miejsc w 1911 roku.
1922 roku.
Majątek Małachowski przechodzi w drodze dziedziczenia na współwłasność Pawła, Franciszka i Zofii Żółtowskich.
1937 roku.
Jedyną właścicielką majątku w Małachowie zostaje wspomniana wcześniej Zofia Dąbrowska zd. Żółtowska.
1946 roku.
Majątek przechodzi na własność Skarbu Państwa, po czym zostaje rozparcelowany.
- Na podstawie: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Widok dworu i spichrza w latach 80 XX wieku.
Legenda:
- Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
- Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.
