SOKOŁOWO GM. WITKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Wieś położona 6,5 km od Witkowa i 23 km od Gniezna, przy drodze do Ostrowitego Prymasowskiego i 2,5 km od Skorzęcina, dokąd prowadzi ładnie położona wśród lasów szosa. W 2021 wieś liczyła 109 mieszkańców. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców wsi zmalała o 18%. W miejscowości dwór z XIX wieku.

Zobacz artykuł:

Dzieje miejscowości:

1403 roku.

Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o miejscowości.

• Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski tom. V.

Było to w czasach panowania Króla Władysława II Jaggiełły.

XVI wiek.

Miejscowość w tym czasie położona jest w województwie kaliskim, powiecie gnieźnieńskim, parafii Ostrowite Prymasowskie.

Przed 1523 rokiem.

Wieś własnością klasztoru w Lądzie.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI.

1564 roku.

Wieś posiada 4 łany ziemi kmiecej i jeden łan sołtysi.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1583 roku.

Wieś liczy już tylko 3 łany ziemi kmiecej i jednego zagrodnika bez ziemi. Nie ma w wykazie ziemi sołtysiej, być może brakujące łany ziemi przyłączono do folwarku.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

Mapa Sokołowa i okolic z 1803 roku.

1837 roku.

Sokołowo liczy 13 domów i 102 mieszkańców.

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok

1884 roku.

Właścicielami Sokołowa zostaje rodzina Moszczeńskich.

• Narodowy Instytut Dziedzictwa

1890 roku.

Sokołowo liczy 19 domów i 167 mieszkańców katolików. Folwark liczy 168,85 ha. ziemi. Jest własnością Michała Moszczeńskiego.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI.

1909 roku.

W tym to roku jako właściciel dóbr Sokołowskich figuruje Mieczysław Stojanowski. Majątek (folwark) liczy 90 ha i daje 1480 marek dochodu.

• Księga adresowa polskich właścicieli ziemskich Wielkiego Księstwa Poznańskiego z uwzględnieniem powiatu, stacyi poczty, telegrafu, dworca. 1909 rok.

1913 roku.

Zaś wg. niemieckiej księgi adresowej z 1913 r. majątek miał 93 ha i przynosił 816 marek dochodu gruntowego.

Właściciel: Mieczysław Stojanowski,  ur. Rataje 21.1.1866,  zm. Lubieszewo k. Mogilna 27.4.1924 (rodzice Leopold, zm. 1875 i Aniela Smarzyńska, zm.1910-1920)  

żona: Helena Paczkowska

syn Bogdan ur. w Poznaniu 3.12.1918

• Wpis autorstwa: Andrzeja Prus Niewiadomskiego.

Sokołowo na mapie z 1934 roku.

Dawny dwór w Sokołowie.

II wojna światowa

Natomiast w czasie okupacji majątek rolny Sokołowo (112,4 ha wg. danych okupacyjnych) otrzymał przesiedleniec z Estonii, a dokładniej z wyspy Ozylii, początkowo jako zarządca, a od lipca 1941 jako powiernik z ramienia III Rzeszy:

Nikolai (Claus) de Reese, ur. wyspa Ozylia 1890, zm.12.1972

żona: (ślub ok. 1924) Elsa Sophie Schönberg, ur. Saratów, Rosja 1893, zm. 4.1972  >  mieli córkę Ingrid (1925-2022)

• Wpis autorstwa: Andrzeja Prus Niewiadomskiego.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.