ĆWIERDZIN GM. WITKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Wieś położona ok. 5 km na północ od Witkowa i 20 km od Gniezna. W 2021 roku liczyła 264 mieszkańców. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców wzrosła o 13,8%.

Zobacz artykuł:

Dzieje wsi:

Nazwy wsi:

Czwierdzyn, Vorwalde (niem.)

1390 roku.

Pierwsza wzmianka o Ćwierdzinie.

• Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski poz. 1894.

Było to w czasach panowania Króla Władysława II Jagiełły.

XVI wiek.

Miejscowość w tym czasie położona jest w województwie kaliskim, powiecie gnieźnieńskim, parafii Ostrowite Prymasowskie.

1564 roku.

Wieś należy do parafii Ostrowite Arcybiskupie ( Prymasowskie ) i składa się z 1 łana ziemi uprawianej przez kmieci i 2 zagrodników – rejestr nie podaje czy posiadają jakiś kawałek ziemi.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1579 roku.

Właścicielem wsi jest Maciej Drachowski.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

Ćwierdzin i okolice na mapie z 1803 roku.

1846 roku.

Ćwierdzin Olendry ma 10 domów i 92 mieszkańców

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.

1892 roku.

Ćwierdzin wraz Ćwierdzinkiem zwanymi w tamtym czasie Twierdzinem i Twierdzinkiem ( 3 domy i 37 mieszkańców ) tworzą wspólnie okręg wiejski mający razem 21 domów i 165 mieszkańców w tym 149 katolików i 16 protestantów.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t.XII– 1892 rok.

27 Lipca 1894 roku.

Tego dnia Dziennik Poznański w Nr. 170 pisze że folwark Ćwierdzin w pow. Witkowskim kupił od p. Lehmanna p. Sokołowski z Gozdanina.

Ćwierdzin przed II wojną światową.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.